TRAMWEG–STICHTING

Historische tweeramer voor Haags tramjubileum

HTM 2 gebouwd met wagenbak van GTr 72

In alle stilte werd er voor het 100-jarige jubileum van de Haagse elektrische tram in 2004 gewerkt aan de komst van een historische Haagse tweeramer. Deze kreeg het nummer 2. De oorspronkelijke HTM 2 werd in 1904 in gebruik genomen. Voor de herbouw is gebruik gemaakt van een authentieke Amsterdamse rijtuigbak uit dezelfde periode.

Deze rijtuigbak is in 1903 gebouwd door de Ungarische Waggon- und Maschinenfabrik AG in het Oostenrijks-Hongaarse Györ, ook bekend als Raba. De eerste Haagse trams - de motorrijtuigen van de HTM serie 1-20, waarvan de nummers 1 t/m 10 in de zomer van 1904 door Werkspoor en de 11 t/m 20 door Van der Zypen en Charlier te Keulen werden gebouwd - vertoonden sterke gelijkenis met de Amsterdamse Raba-trams.

Na een carrière van bijna 50 jaar te Amsterdam kwam de wagenbak begin jaren ′50 als een schuur in de Haarlemmermeerpolder terecht. De Tramweg-Stichting ontdekte de bak daar op 24 december 1985.

In 1995 werd begonnen met de professionele restauratie van de wagenbak. Het project werd uitgevoerd door de Stichting Tramwerk te Amsterdam. Op 1 november 2003 werd de weer in goede conditie gebrachte wagenbak overgebracht naar Depot Scheveningen van de Tramweg Stichting. Aldaar werden voorbereidingen getroffen voor het inrichten en het rijvaardig maken van de tramwagen, nu in de uitvoering als HTM 2.

Na enkele maanden van hard werk in het verborgene werd de wagenbak - geplaatst op een hulponderstel - door werkwagen H312 naar de Centrale Werkplaats van de HTM gesleept. Dat gebeurde in het holst van de nacht van 4 op 5 februari 2004.

De meeste onderdelen voor dit rijtuig waren voorhanden, zoals uit Amsterdam verkregen wiëlen en assen, twee GE59 motoren met een vermogen van 25 pk elk en de bijpassende schakelkasten. Motoren en schakelkasten zijn afkomstig van het trambedrijf van Lissabon en dateren uit 1906. Het fraaie onderstel, de banken en de verlichting zijn nieuw ge(re)construeerd.

De vier motoren uit Lissabon hebben proefgedraaid en drie daarvan zijn schoongemaakt; twee om te gebruiken en één als reserve. Een lastige klus bleek het verwijderen van de tandwiëlen van de assen te zijn. Daarvoor moesten de assen worden opgeofferd. Die waren toch al niet (her)bruikbaar wegens de geringere spoorwijdte in Lissabon (900 mm). De assen van de Amsterdamse H38 waren beter geschikt.

Meer over de originele wagenbak leest u bij Union-eenmanwagen GTr 72

Na een verblijf van tien jaar in Den Haag is de tram overgebracht naar Amsterdam, waar hij als GTr 72 van tijd tot tijd op straat te zien is.